Gerji Albittar – Twórca mozaiki damasceńskiej: człowiek, który zamienił drewno w sztukę
Udostępnij
Opowiedziane przez Yazana Krayema – założyciela Damascus Box
W wąskich uliczkach starego Damaszku, gdzie promienie słońca przenikają przez kamienne łuki, a w powietrzu unosi się zapach drewna, pewien człowiek przekształcił zwykły zawód w sztukę. Nazywał się Gerji Albittar, i to on ponad sto lat temu stworzył damasceńską mozaikę — niezwykłe połączenie geometrii, koloru i ducha.
Narodziny rzemiosła
Urodzony w 1840 roku w dzielnicy Al-Hara Al-Jawaniyya w Bab Touma, Gerji pochodził z rodziny weterynarzy, lecz jego serce należało do drewna. Jako młody chłopiec obserwował rzemieślników z Damaszku, ucząc się cierpliwości i dokładności.
W czasach, gdy studia nie były powszechnym wyborem, to właśnie rzemiosło stanowiło duszę miasta. Pewnego dnia Gerji zobaczył uschnięte drzewo cytrynowe na dziedzińcu klasztoru franciszkanów i wyobraził sobie, jak geometryczne wzory mogą ożywić martwe drewno.
Tak narodziła się mozaika damasceńska.
Przemiana drewna w sztukę
Gerji zaczął eksperymentować z inkrustacjami z macicy perłowej, kości i kości słoniowej. W 1860 roku założył swój pierwszy warsztat i wkrótce jego dzieła zdobiły pałace, kościoły i domy.
„Zamienił nieruchome drewno w żywą sztukę,” pisał o nim współczesny —
„symfonię cierpliwości, światła i ducha Damaszku.”
Światowe uznanie
Pod koniec XIX wieku imię Gerjiego Albittara było już znane daleko poza Syrią.
Wystawiał swoje prace w Wiedniu w 1891 roku i w Paryżu w 1892 roku, zdobywając zachwyt europejskich kolekcjonerów.
W 1895 roku, na zlecenie osmańskiego gubernatora Damaszku, stworzył zestaw mebli dla sułtana Abdulhamida II, za co otrzymał Order Medżidie.
Ofiarował także dzieła do Watykanu oraz ONZ, gdzie — jak głosi legenda — podpisano ważną rezolucję przy stole jego autorstwa.
Dziedzictwo mistrza
Gerji nigdy nie opatentował swojego dzieła. Z pokorą przekazywał wiedzę dalej, pragnąc, by sztuka pozostała dostępna dla wszystkich.
Wkrótce w Damaszku powstały dziesiątki warsztatów kontynuujących jego szkołę.
Jego uczniowie — Elias Estfan, Anton Beit, Michel Chniara — przekazali tę tradycję kolejnym pokoleniom.
Wieczny podpis
Gerji Albittar zmarł w 1935 roku, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które wciąż żyje w syryjskim drewnie i świetle.
„Każda prawdziwa mozaika nosi jego podpis,” mówią rzemieślnicy Damaszku.
„Dał sztuce duszę, a miastu – poezję z drewna.”
Napisane przez Yazana Krayema
W Damascus Box z dumą czcimy dziedzictwo Gerjiego Albittara, ojca mozaiki damasceńskiej, i tych, którzy kontynuują jego dzieło.
Dzięki ich rękom ta sztuka przetrwa — kawałek po kawałku, łącząc przeszłość z przyszłością.